Η Αρμονία

Ο Νικόλαος Γύζης θεωρείται ένας από τους μεγάλους δασκάλους της ελληνικής ζωγραφικής του 19ου αιώνα και, επίσης, μια ηγετική φυσιογνωμία της λεγόμενης Σχολής του Μονάχου. Όταν ήταν παιδί ακόμα, παρακολούθησε μαθήματα αρχικά ως ακροατής στο Πολυτεχνείο Αθηνών, στο όποιο γράφτηκε επισήμως ως φοιτητής το 1854. Το 1865 έφυγε για το Μόναχο, για να σπουδάσει στην Ακαδημία Καλών Τεχνών. Το 1872 επέστρεψε στην Αθήνα για δύο χρόνια. Στη διάκρεια των δύο αυτών χρόνων ταξίδεψε επίσης και στη Μικρά Ασία. Σε αντίθεση με τον Νικηφόρο Λύτρα, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, ο Γύζης επέστρεψε στο Μόναχο όπου και παρέμεινε ώς το τέλος της ζωής του. Εκεί, εκτός από την εντυπωσιακή του σταδιοδρομία ως ζωγράφος, άσκησε και βαθιά επιρροή στις νεότερες γενιές καλλιτεχνών διδάσκοντας στην Ακαδημία Καλών Τεχνών. Δημιούργησε έναν όγκο έργων υψηλής ποιότητας με ποικίλες θεματικές που αντλούσε κυρίως από σκηνές της καθημερινής ζωής, εμπνευσμένες από τα ελληνικά ήθη και έθιμα, αλλά και προσωπογραφίες και νεκρές φύσεις, στα οποία η ρεαλιστική απεικόνιση δεν αποκλείει και την εξιδανίκευση. Εξέθετε συχνά έργα του στις εκθέσεις του Glaspalast στο Μόναχο, ενώ το 1878 του απονεμήθηκε το χάλκινο μετάλλιο στην Exposition Universelle του Παρισιού, και το 1880 έγινε επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου.

 Οι αλληγορίες του Γύζη και οι μεγάλης κλίμακας θρησκευτικοί οραματισμοί του τον καταξίωσαν σαν τον προάγγελο ενός νέου ρεύματος, πρόδρομο δηλαδή του Jugenstil, στο οποίο εντάσσεται και η ενασχόλησή του με την καλλιτεχνική αφίσα. Το έργο Αρμονία ανήκει σε αυτήν τη μεταγενέστερη περίοδο. Ζωγραφίστηκε δύο χρόνια πριν το τελευταίο ταξίδι του ζωγράφου στην Ελλάδα και φιλοτεχνήθηκε στα πλαίσια διαγωνισμού τέχνης που διοργανώθηκε το 1894 για τον εορτασμό των εκατό χρόνων της γερμανικής εταιρείας πιάνων Ibach und Sohn. Το έργο της Λεβεντείου Πινακοθήκης φιλοτεχνήθηκε στο πλαίσιο αυτό και παρουσιάζει μια διαφορετική προσέγγιση του θέματος.