Voyage littéraire de la Grèce, ou Lettres sur les Grecs, anciens et modernes, avec un parallele de leurs moeurs, Troisieme Edition revue, corrigée, considérablement augmentée, & ornée de dix belles Planches. On y a joint divers Voyages & quelques Opuscules du même
Ο Pierre-Augustin Guys (1721-1799), ερασιτέχνης αρχαιολόγος και ποιητής, κατ’ επάγγελμα έμπορος, αλλά και μέλος της Ακαδημίας Γραμμάτων και Επιστημών της Μασσαλίας (από το 1752), ήταν άμεσος γνώστης της Ανατολής, καθώς είχε εγκατασταθεί στην Κωνσταντινούπολη. Από το 1748 άρχισε να ταξιδεύει στον καθαυτό ελλαδικό χώρο, ενώ έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στη Ζάκυνθο, όπου ο γιός τους σταδιοδρόμησε ως πρόξενος της Γαλλίας.
Το έργο του Guys, αφιερωμένο στον Βολταίρο, δημοσιεύεται αμέσως μετά τα Ορλωφικά (1769-1770), οπότε το ενδιαφέρον είχε στραφεί στον σύγχρονο Ελληνισμό και την ιστορική τύχη του. Ο Guys σχολιάζει υπό τη μορφή επιστολών και ημερολογίων ταξιδιών, το ανθρώπινο «μωσαϊκό» της οθωμανικής αυτοκρατορίας και ιδίως τον ελληνικό κόσμο.
Όπως δηλώνει και ο τίτλος του («Λογοτεχνικό ταξίδι στην Ελλάδα, ή επιστολές περί των Ελλήνων, αρχαίων και συγχρόνων, με παραλληλισμό των ηθών τους»), αντιπαραβάλλει τον καθημερινό βίο των συγχρόνων του Ελλήνων, που γνωρίζει εκ του σύνεγγυς, με αυτόν των αρχαίων προγόνων τους, μέσω της αρχαίας γραμματείας, προσπαθώντας να αναδείξει την ιστορική τους συνέχεια, εξετάζοντας κριτικά θέματα όπως οι κοινωνικές εκδηλώσεις, η κατοικία, ο υλικός πολιτισμός, οι λατρευτικές συνήθειες, οι δεισιδαιμονίες, η γλώσσα, η ποίηση, τα τραγούδια και οι χοροί.
Εστιάζει ιδίως στον γυναικείο κόσμο, όπως στην εικονογραφημένη σελίδα με τον χορό Ελληνίδων στην εξοχή, θέμα το οποίο σχολιάζει η Madame Chenier (Ελισάβετ Σάντη Λουμάκη, 1729-1808), διανοούμενη κυπριακής καταγωγής, γνωστή για το φιλολογικό σαλόνι που διατηρούσε στο Παρίσι, κέντρο της φιλελληνικής κίνησης.
Το έργο του Guys γνώρισε μεγάλη επιτυχία (με επανεκδόσεις και μεταφράσεις, ήδη το 1772 στα αγγλικά), καθώς αποτελεί το πρώτο εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στην σύγκριση – και ταύτιση – αρχαίων και νεωτέρων Ελλήνων, θέτοντας τις βάσεις του Φιλελληνισμού. Η προσέγγιση αυτή θα καταστεί κοινός τόπος της σχετικής γραμματείας, που θέλει να αναγνωρίσει την ιστορική συνέχεια του ελληνικού έθνους από την Αρχαιότητα στη σύγχρονή του πραγματικότητα, και θα εξακολουθήσει με έργα όπως του Frederick Sylvester North Doyglas “An Essay on Certain Points of Resemblance between the Ancient and Modern Greek” (Λονδίνο 1813).
Η παρούσα δίτομη έκδοση, του 1783, είναι η τρίτη (πρώτη το 1771, δεύτερη το 1776), αναθεωρημένη και επαυξημένη, κειμενικά και εικονογραφικά, με σχέδια του Antoine Favray και χαρακτικά του Laurent.
Βιβλιοθήκη της Βουλής