Olympia (Manet)

Olympia is een olieverfschilderij van de Franse kunstschilder Édouard Manet (1832-1883) in de realistische stijl. Het werd gemaakt in 1863, en het meet 130,5 bij 190 centimeter. De Franse staat kocht het doek aan in 1890. Het is te bezichtigen in het Musée d'Orsay in Parijs.

Het werk Wat de tijdgenoten van Manet vooral schokte was niet zozeer Olympia's naaktheid, en ook niet de aanwezigheid van een zwarte dienstmeid, maar haar confronterende blik en een aantal details die verraden dat ze een courtisane is. De orchidee in haar haar, haar armband, de paarlen oorringen en de oosterse sjaal waarop ze ligt wijzen op weelde en sensualiteit. Het zwarte lint rond haar nek, in sterk contrast met haar bleke huid, en haar afgeworpen pantoffels beklemtonen de seksueel geladen sfeer. Terwijl Titiaans Venus haar geslacht delicaat bedekt, is de hand van Olympia stevig tegen het hare aangedrukt. Het lijkt alsof ze haar onafhankelijkheid en seksuele dominantie over mannen wil benadrukken. Manet verving het hondje (symbool van trouw) in Titiaans schilderij door een zwarte kat, symbool van prostitutie. De bloemen die worden aangeboden door de dienstmeid, zijn waarschijnlijk een cadeau van een klant.

Het schilderij wijkt af van de academische conventies uit die tijd. De stijl wordt gekenmerkt door brede, haastige penseelstreken. De harde belichting elimineert de middentonen. Er zijn grote oppervlakten met gelijke kleur, en er is weinig diepte. In vergelijking met de geïdealiseerde naakten van zijn tijdgenoten (zie bijvoorbeeld De geboorte van Venus door Alexandre Cabanel, ook geschilderd in 1863), wordt de naaktheid van de vrouw veel brutaler en rauwer afgebeeld.

Het model, Victorine Meurent, werd later zelf een bekwaam schilder.