Meisje in witte kimono

George Hendrik Breitner is vooral bekend als schilder van het woelige stadsleven. Met een snelle, impressionistische verftoets registreert hij de arbeiders in de Amsterdamse straten en café’s en de paardenwagens op de grachten. Maar in de periode tussen 1893 en 1895 maakt hij een opvallende serie schilderijen van meisjes in kimono. Deze voorstellingen worden gekenmerkt door contemplatie en intimiteit in plaats van de bruisende stadse dynamiek. Daarmee nemen ze een bijzondere plaats in binnen zijn oeuvre.

Dit meisje in witte kimono ligt op een sofa, omringd door exotische elementen, zoals Arabische kleedjes. Op de achtergrond staat een kamerscherm met Japanse motieven. Breitner maakt in totaal zeven schilderijen met dit thema. Zijn favoriete model, de jonge Geesje Kwak uit Amsterdam, poseert voor de meeste werken uit deze serie, waaronder dit schilderij.

Aan het einde van de 19de eeuw leidt een toenemende aandacht voor Japan tot het zogenoemde Japonisme. Schilders nemen stilistische elementen uit de Japanse kunst over, zoals het benadrukken van contouren en het platte vlak. Breitner beperkt zich tot het toepassen van Japanse voorwerpen en motieven, waarschijnlijk vanwege hun exotische aantrekkingskracht. Deze elementen lenen zich goed voor experimenten met vlakverdeling, zoals de in elkaar overlopende voor- en achtergrond. Het in zichzelf gekeerde karakter van de ‘Japanse meisjes’ wordt vaak in verband gebracht met een periode van bezinning die Breitner doormaakt na een oogziekte.

Afbeeldingen en tekst © Rijksmuseum Twenthe, 2017