Object Image

Παναγία του Λορέτο (Καραβάτζιο)

Η Παναγία του Λορέτο (ή Η Παναγία των Προσκυνητών) είναι πίνακας ζωγραφικής του Ιταλού ζωγράφου Καραβάτζιο, που δημιουργήθηκε κατά τη χρονική περίοδο 1605 - 1606. Σήμερα βρίσκεται στο παρεκκλήσιο Καβαλέττι (Cavalletti) του ιερού ναού του Αγίου Αυγουστίνου της Ρώμης, πλησίον της πλατείας (piazza) Ναβόνα. Απεικονίζει την εμφάνιση της ανυπόδητης Παρθένου και του γυμνού Ιησού - βρέφους σε δύο χωρικούς - προσκυνητές.

Το 1603 οι κληρονόμοι του μαρκησίου Ερμέτε Καβαλέττι (Ermete Cavalletti), ο οποίος είχε αποβιώσει στις 21 Ιουλίου του 1602, παρήγγειλαν τον πίνακα, με θέμα την Παναγία του Λορέτο, προκειμένου να τον τοποθετήσουν στο οικογενειακό παρεκκλήσιο. Ακολουθώντας τη διαθήκη του μαρκησίου, οι κληρονόμοι του απέκτησαν πρώτα το παρεκκλήσιο - που έλαβε το οικογενειακό τους όνομα - στον ιερό ναό του Αγίου Αυγουστίνου στη Ρώμη.

Ο Τζιοβάννι Μπαλιόνε (Giovanni Baglione), ανταγωνιστής του Καραβάτζιο (και αργότερα και βιογράφος του), ο οποίος είχε επιτύχει την επί δεκαπενθήμερη φυλάκιση του νεαρού τότε καλλιτέχνη ύστερα από διαμάχη τους, έγραψε αργότερα ότι η αποκάλυψη αυτού του πίνακα προκάλεσε "τα χαχανητά του κοινού" (schiamazzo). Ο σάλος που προκλήθηκε δεν ήταν χωρίς αιτιολογία: Η Παρθένος απεικονίζεται ανυπόδητη, όπως ακριβώς και οι προσκυνητές της. Η πόρτα στην οποία στέκεται δεν ανήκει σε κάποιο πολυτελές κτίσμα, αντίθετα πλάι της διακρίνεται ένας μερικώς ξεφτισμένος τοίχος με μερικά τούβλα. Μόνο μια ανεπαίσθητη άλως γύρω από αυτήν και το τέκνο της αποκαλύπτει την αγιότητά της. Μολονότι ως μορφή είναι όμορφη, η Παρθένος θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε γυναίκα, που εμφανίζεται μέσα από το νυκτερινό σκοτάδι. Όπως και σε πολλά άλλα έργα του Καραβάτζιο εκείνης της περιόδου, όπως η επίκληση του Αγίου Ματθαίου και η Μεταστροφή του Αγίου Παύλου, ο πίνακας απεικονίζει μια σκηνή στην οποία ο καθημερινός, απλός άνθρωπος αντικρίζει το θείο, το οποίο απεικονίζεται σχεδόν όπως και ο ίδιος ο καθημερινός άνθρωπος. Το γυναικείο μοντέλο που απεικονίζεται στον πίνακα φαίνεται ότι είναι το ίδιο με αυτό του πίνακα του 1605 "Η Παναγία και το Βρέφος με την Αγία Άννα" (Dei Palafrenieri) που βρίσκεται στην Πινακοθήκη Μποργκέζε.

1603-1605
Oil on canvas
260.0 x 150.0cm
Q2713203
Εικόνα και κείμενο Wikipedia, 2023